Chức năng của bót lợn
Bót lợn hay còn được gọi là nắp đầu cầu giữa được lắp ráp tại đầu cầu giữa kết nối với thớt giữa trung gian qua các bu lông bót lợn có nhiệm vụ kết nối các đăng chính với 2 cầu chủ động của xe.
Bót lợn là nơi nhận mô men quay từ hộp số sau đó truyền mô men này vào giữa qua cặp bánh răng trung gian, truyền mô men quay ra câu sau qua trục láp dọc.
Cấu tạo của bót lợn
Bót lợn có cấu tạo gồm các chi tiết chính dưới đây
+ Vỏ bớt lợn
Vỏ bót lợn được chế tạo bằng hợp kim gang, trên vỏ bót lợn có lắp đặt bộ cài cầu (cài mềm) của xe. Mặt quay ra ngoài của bót lợn có các lỗ ren dùng để bắt mặt bích đóng phớt bót lợn vào vỏ. Mặt trong của bót lợn có các lỗ trơn đề bất bót lợn vào thớt giữa trung gian.
+ Mặt bích các đăng
Mặt bích các đăng bát tại bót lợn là nơi để lắp đặt các đăng chính của xe. Đầu ngoài của mặt bích có các rãnh then hoa ăn khớp cùng rãnh theo hoa của mặt bích trên cây các đăng được giữ chặt chẽ hơn.
Mặt trong của mặt bích các đăng là nơi phớt được mạ crom giúp hạn chế việc mòn, rỗ mặt bích gây chảy dầu.
Trong lòng mặt bích có các rãnh then hoa ăn khớp cùng trục của vỏ vi sai bót lợn. Mặt bích được giữ chặt trên bót lợn qua bu lông đầu trục bên ngoài chạy trên đó, nơi này thường được mạ crom giúp hạn chế việc mòn, rỗ mặt bích gây chảy dầu.
+ Mặt bích đồng phớt
Mặt đóng phớt trên bót lợn là nơi lắp đặt phớt chắn dầu bót lợn bên cạnh đó mặt bích đóng phớt còn có nhiệm vụ giữ vòng bi đầu bót lợn tại vị trí.
Mặt đóng phớt được bắt vào bót lợn qua các bu lông, mặt đóng phớt được chế tạo từ hợp kim gang.
+ Bộ cài cầu (cài mềm)
- Bộ cài cầu lắp đặt tại bót lợn hay còn gọi là bộ cài mềm gồm các chốt, đĩa cài cầu lắp ráp trên trục bộ vi sai và bộ càng cua cài cầu lắp trên vỏ bót lợn. Bộ cài câu có nhiệm vụ giúp xe hoạt động dễ dàng khi xe có tải nặng lên dốc hay khi xe bị vào lầy.
- Bộ cài cầu được điều khiến bằng xi lanh khí nén.
+ Vòng bi bót lợn
Bót lợn gồm có 2 vòng bi, bi đầu và bi đuôi bót lợn. Vòng bi giúp bộ vi sai bót lợn quay tự do trong vỏ bót lợn.
+ Cụm vi sai bót lợn
Cụm vi sai bót lợn được lắp đặt bên trong vỏ bót lợn, gồm có vỏ vi sai và ruột vi sai. Bộ vi sai được dùng để chia mô men xoắn của động cơ làm hai đường, cho phép hai cầu xe được quay với hai tốc độ khác nhau tạo ra sự cân bằng và ổn định cho xe đặc biệt là khi vào cua.
Nguyên lý hoạt động của bót lợn
Khi xe hoạt động, hộp số nhận mô men xoắn từ động cơ sau đó chuyển mô men này thành mô men quay các đăng. Các đăng chính nhận mô men quay từ hộp số sau đó chuyển mô men này tới bớt lợn. Tại đây bót lợn chia mô men quay thành 2 đường, 1 đường ra trục rỗng tâm truyền động vào cầu giữa, 1 đường theo láp dọc truyền động ra cầu sau. Các bộ phận cứ theo đó hoạt động đến lúc xe dừng lại.
Khi xe gặp sự cố như gãy trục láp dọc, gây lắp ngang, gãy trục rỗng tâm ... mô men quay không được chuyền động tới cầu giữa hoặc cầu sau làm cho xe không di chuyển được. Lúc này ta cần sử dụng bộ cài câu tại bót lợn. Khi cài cầu xi lanh hơi đẩy càng cua cài cầu tác động nên đĩa cài cầu đẩy các chốt cài cầu khóa cứng vào bánh răng mặt trời trên bộ vi sai cài cầu. Lúc này bộ vi sai được khóa chặt lại giúp mô men quay từ cầu còn hoạt động tốt truyền tới các bánh xe của câu bị hỏng giúp xe tiếp tục hành trình.
Các lỗi thường gặp của bót lợn
+ Bót lợn chảy dầu
- Hỏng phớt chắn dầu
- Bi đầu bót lợn dơ gây hỏng phớt
- Mặt bích các đăng mòn rõ
- Mặt đóng phớt bắt không chặt
- Vỡ vỏ bót lợn
- Càng cua cài cầu hỏng sim chắn dầu
- Mặt bót lợn bắt vào thớt giữa trung gian không chặt
+ Bót lợn bị kêu, hú
- Hồng bộ vi sai bớt lợn
- Vỡ bi bót lợn
- Mòn căn bộ vi sai
- Dính cài cầu
Các bước thay thế bót lợn
Khi bót lợn bị hư hỏng cân tháo bót lợn ra sửa chữa thay thế. Để tháo lắp thay thế bót lợn cần làm các bước sau:
+ Bước 1:
- Quan sát bằng mắt thường tổng thể cầu giữa sau đó kích 2 lốp cầu giữa nên chạy thử xác định nguyên nhân.
- Xác định chính xác nguyên nhân hư hỏng có đúng tại bót lợn không.
+ Bước 2: Tháo bót lợn
- Xả dầu cầu giữa
- Tháo cảm biến, tuy ô hơi và chuột cài cầu
- Tháo các đăng chính
- Tháo giàn bu lông bắt vỏ đầu con lợn
- Lấy bót lợn ra ngoài
- Tháo giàn bu lông vỏ vi sai sau đó lấy bộ vi sai ra ngoài
- Tháo ốc hãm đầu trục vi sai, lấy mặt bích các đăng
- Tháo mặt bích đóng phớt sau đó vam bi đầu trục
- Tháo bộ cài cầu.
+ Bước 3: Vệ sinh, kiểm tu
Kiểm tra bộ vi sai cài cầu gồm vỏ + ruột vi sai
+ Bước 4: Lắp ráp
- Kiểm tra vật tư mới trước khi lắp ráp. Tra dầu các bánh răng, vòng bi
- Lắp hoàn thiện bánh răng vi sai đầu con lợn vào vỏ bót lợn.
- Lắp bộ cài câu, bi đầu bi đuôi bót lợn.
- Lắp bót lợn lên xe, lắp xi lanh cài cầu vào bót lợn
- Lắp ráp các đăng
