Bác sĩ HOWO - Chương trình thăm khám xe tận nơi miễn phí của U-TRUCK
04/10/2023
Kiến thức về xe
Nếu bạn từng để ý đến kết cấu của xe tải hoặc các dòng xe chuyên chở nặng, chắc chắn bạn đã nghe tới hệ thống treo nhíp. Đây là một trong những hệ thống treo lâu đời, hiệu quả trong việc chịu tải. Tìm hiểu hệ thống treo nhíp về cấu tạo, công dụng và ưu nhược điểm trong bài viết dưới đây.
Hệ thống treo nhíp tiếng anh là Leaf Spring Suspension là loại hệ thống treo sử dụng các lá thép đàn hồi xếp chồng lên nhau, gọi là nhíp, để hấp thụ lực và chấn động từ mặt đường. Khi xe di chuyển qua địa hình gồ ghề, những lá nhíp này sẽ uốn cong và phân tán lực giúp xe vận hành ổn định hơn.
Hệ thống treo nhíp
Hệ thống nhíp treo bao gồm các bộ phận:
Là bộ phận trung tâm của hệ thống, gồm nhiều tấm thép mỏng (lá nhíp) được xếp chồng lên nhau, có độ cong nhất định để hấp thụ lực tác động từ mặt đường. Lá trên cùng thường dài nhất, được gọi là lá chủ, chịu lực chính. Các lá bên dưới (lá phụ) có độ dài giảm dần, hỗ trợ lá chủ trong việc phân bố lực. Các lá nhíp được liên kết với nhau bằng bu lông trung tâm để giữ chúng cố định và duy trì hình dạng.
Là bộ phận gắn cố định một đầu của nhíp vào khung xe (chassis). Thường được làm từ thép đúc hoặc hợp kim chịu lực cao. Được thiết kế để cho phép nhíp xoay nhẹ ở điểm kết nối khi xe di chuyển qua các địa hình không bằng phẳng.
Là một liên kết ở đầu kia của nhíp (thường là đầu phía sau), nối nhíp với khung xe. Chốt treo cho phép nhíp thay đổi chiều dài hiệu quả khi chịu lực nén hoặc giãn, giúp hệ thống treo hoạt động linh hoạt. Thường có dạng một tấm kim loại hình chữ U hoặc một thanh nối có khớp xoay.
Được lắp tại các điểm tiếp xúc giữa nhíp và giá đỡ hoặc chốt treo. Thường làm bằng cao su hoặc polyurethane, giúp giảm ma sát, hấp thụ rung động và hạn chế tiếng ồn khi nhíp chuyển động.
Là các thanh kim loại hình chữ U dùng để cố định nhíp vào cầu xe (axle). Đai ốc U kẹp chặt các lá nhíp với cầu xe, đảm bảo chúng không bị xê dịch khi chịu tải. Thường có từ 2-4 đai ốc U ở mỗi bên, tùy thuộc vào thiết kế và tải trọng xe.
Là các kẹp kim loại đặt giữa các lá nhíp, giúp giữ chúng song song và không bị tách rời khi xe di chuyển. Đồng thời hỗ trợ phân bố lực đều lên các lá nhíp, tăng độ bền của hệ thống.
Cấu tạo của nhíp treo
Hệ thống treo nhíp có nhiều ưu điểm nổi bật, đặc biệt phù hợp với các loại xe chịu tải nặng như xe tải, xe bán tải và xe địa hình.
Hệ thống treo nhíp được thiết kế để chịu được tải trọng rất lớn mà không bị biến dạng hay hư hỏng nhanh chóng. Các lá nhíp làm từ thép chất lượng cao có khả năng hấp thụ và phân bố lực tốt, phù hợp với các phương tiện vận chuyển hàng hóa nặng.
Cấu tạo của hệ thống treo nhíp tương đối đơn giản, gồm các lá nhíp, giá đỡ, chốt treo và đai ốc U. Điều này giúp dễ dàng trong khâu sản xuất và lắp ráp. Không cần nhiều bộ phận phức tạp như các hệ thống treo hiện đại khác.
Chi phí sản xuất và lắp đặt hệ thống treo nhíp thường thấp hơn so với các loại hệ thống treo khác như lò xo cuộn (coil spring) hay hệ thống treo độc lập. Việc sửa chữa và thay thế cũng tiết kiệm chi phí do linh kiện dễ tìm và giá thành rẻ.
Do cấu trúc đơn giản, việc bảo trì hệ thống treo nhíp không đòi hỏi công nghệ cao hay dụng cụ phức tạp. Các vấn đề như thay thế lá nhíp hỏng hoặc bôi trơn các điểm ma sát có thể được thực hiện dễ dàng, ngay cả ở những nơi không có garage chuyên nghiệp.
Ngoài vai trò hấp thụ lực và giảm rung động, hệ thống treo nhíp còn hỗ trợ định vị cầu xe (axle), giảm nhu cầu sử dụng các bộ phận liên kết bổ sung như thanh giằng (control arm) trong một số thiết kế. Điều này giúp giảm trọng lượng và độ phức tạp của hệ thống.
Hệ thống treo nhíp hoạt động hiệu quả trên các địa hình không bằng phẳng, nơi các loại hệ thống treo khác có thể không đủ bền hoặc không chịu được áp lực liên tục.
Ưu điểm của hệ thống treo nhíp
Dù có nhiều ưu điểm, hệ thống treo nhíp cũng tồn tại một số hạn chế:
Hệ thống treo lá nhíp được ứng dụng rộng rãi trong thực tế nhờ vào độ bền, khả năng chịu tải cao và chi phí thấp. Dưới đây là các ứng dụng chính của hệ thống này trong các lĩnh vực khác nhau:
Hệ thống treo nhíp thường được sử dụng ở cầu sau của các loại xe tải nặng, xe ben, xe container và xe vận chuyển hàng hóa nặng. Lý do chính là khả năng chịu tải trọng lớn và độ bền cao, giúp xe vận hành ổn định ngay cả khi chở hàng hóa nặng trên quãng đường dài hoặc địa hình gồ ghề.
Ví dụ: Các dòng xe tải của Howo, JAC hoặc xe ben dùng trong xây dựng thường sử dụng hệ thống này.
Nhiều dòng xe bán tải như Ford Ranger, Toyota Hilux, hay Chevrolet Colorado sử dụng hệ thống treo nhíp ở cầu sau để hỗ trợ khả năng chở hàng và kéo tải. Hệ thống này phù hợp với nhu cầu vận hành đa năng của xe bán tải, vừa chở hàng nặng vừa di chuyển trên địa hình khó.
Hệ thống treo nhíp được ứng dụng trên các xe địa hình nhờ khả năng chịu được tác động mạnh từ địa hình gồ ghề, đá sỏi hay ổ gà. Nó giúp duy trì độ ổn định của cầu xe và hấp thụ lực tốt trong các điều kiện khắc nghiệt.
Ví dụ: Một số dòng xe Jeep cổ điển hoặc xe quân sự thường sử dụng hệ thống này.
Các loại xe kéo (tractor), máy cày, hoặc xe công trình trong lĩnh vực nông nghiệp và xây dựng thường được trang bị hệ thống treo nhíp.
Hệ thống này giúp xe hoạt động bền bỉ trong môi trường khắc nghiệt, chở tải nặng như đất, cát, hoặc nông sản.
Một số dòng xe buýt hoặc xe khách thế hệ cũ sử dụng hệ thống treo nhíp để chịu tải trọng của lượng hành khách lớn và hành lý.
Tuy nhiên, với sự phát triển của hệ thống treo khí nén mang lại độ êm ái cao hơn, hệ thống treo nhíp ít được sử dụng trong các dòng xe mới hiện đại.
Hệ thống treo nhíp được dùng trên các loại xe quân sự, xe cứu hỏa hoặc xe cứu hộ nhờ tính đơn giản, dễ sửa chữa trong điều kiện chiến trường hoặc khẩn cấp, đồng thời chịu được tải trọng lớn như vũ khí, thiết bị nặng.
Ví dụ: Xe tải quân sự như Ural hoặc xe bọc thép hạng nhẹ thường tích hợp hệ thống này.
Một số toa xe lửa hoặc xe đẩy hàng trong ngành đường sắt sử dụng hệ thống treo nhíp để giảm chấn và chịu tải nặng trong quá khứ. Tuy nhiên, các hệ thống treo hiện đại hơn đang dần thay thế.
Tiêu chí | Treo nhíp | Treo lò xo |
Khả năng chịu tải | Cao | Thấp hơn |
Độ êm ái khi lái | Thấp hơn | Cao hơn |
Khả năng xử lý tình huống | Kém linh hoạt hơn | Linh hoạt, mượt mà hơn |
Chi phí bảo trì | Rẻ, dễ thay thế | Cao hơn, cần kỹ thuật chuyên sâu |
Ứng dụng chính | Xe tải, SUV off-road | Xe du lịch, sedan, crossover |
Tùy vào mục đích sử dụng, hệ thống treo nhíp có thể là lựa chọn hoàn hảo cho những ai cần xe bền, tải nặng, dễ bảo trì và chi phí thấp. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về hệ thống treo nhíp, cách nó hoạt động và vì sao nó vẫn “sống khỏe” trong ngành công nghiệp xe hơi hiện đại.
TIN LIÊN QUAN
