Bác sĩ HOWO - Chương trình thăm khám xe tận nơi miễn phí của U-TRUCK
04/10/2023
Kiến thức về xe
Khi xe tải bị nóng máy, đó không chỉ là một bất tiện mà còn là tín hiệu cảnh báo hệ thống làm mát hoặc động cơ đang gặp vấn đề. Nếu không xử lý kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến hư hỏng nặng, tiêu tốn chi phí sửa chữa cao và thậm chí gây nguy hiểm khi xe đang lưu thông. Vậy đâu là nguyên nhân khiến xe tải bị nóng máy và làm thế nào để phòng tránh? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!
Hệ thống làm mát hoạt động không hiệu quả là một trong những nguyên nhân chính khiến xe tải bị nóng máy. Khi thiếu nước làm mát hoặc nước bị rò rỉ ra ngoài, động cơ không được hạ nhiệt đúng cách và sẽ nhanh chóng tăng nhiệt quá mức.
Quạt làm mát giúp phân tán nhiệt lượng từ két nước. Nếu quạt bị hỏng hoặc quay yếu, lượng nhiệt không được giải phóng kịp thời khiến máy nhanh chóng nóng lên.
Sau thời gian dài sử dụng, két nước có thể bị đóng cặn, làm giảm hiệu quả truyền nhiệt. Điều này khiến cho nhiệt độ động cơ tăng cao, dẫn đến tình trạng xe tải bị nóng máy liên tục.
Dầu nhớt có vai trò bôi trơn, làm mát và bảo vệ các chi tiết máy. Nếu dầu bị thiếu hoặc chất lượng không đảm bảo, nhiệt độ ma sát tăng nhanh, làm nóng động cơ nhanh chóng.
Van hằng nhiệt là bộ phận điều chỉnh dòng chảy của nước làm mát giữa động cơ và két nước. Khi van bị lỗi, thường là kẹt ở trạng thái đóng, nước làm mát không thể lưu thông đến két nước để làm mát, khiến nhiệt độ động cơ tăng cao.
Bơm nước có nhiệm vụ luân chuyển nước làm mát trong hệ thống làm mát. Nếu bơm bị hỏng, rò rỉ, hoặc dây curoa dẫn động bơm bị lỏng/hỏng, nước làm mát không được bơm đi, dẫn đến nhiệt độ động cơ tăng cao.
Dầu động cơ có vai trò bôi trơn và làm mát các bộ phận bên trong động cơ như piston, trục cam. Khi thiếu dầu hoặc dầu bị biến chất, ma sát giữa các chi tiết tăng lên, sinh nhiệt quá mức, khiến động cơ nóng máy.
Các trục trặc trong động cơ như hệ thống đánh lửa hỏng (bugi yếu, dây bugi hỏng), hệ thống phun nhiên liệu bất thường, hoặc gioăng nắp máy (head gasket) bị hỏng có thể khiến động cơ hoạt động không hiệu quả, sinh nhiệt dư thừa. Ví dụ, gioăng nắp máy hỏng làm khí nóng và nước làm mát trộn lẫn, gây mất khả năng làm mát.
Thời tiết nóng bức, đặc biệt trong mùa hè hoặc ở khu vực miền Trung, làm tăng nhiệt độ môi trường xung quanh xe. Điều này khiến hệ thống làm mát phải làm việc nhiều hơn để giữ động cơ ở nhiệt độ ổn định. Nếu xe tải chở nặng hoặc lái liên tục trong điều kiện này, động cơ dễ bị quá nhiệt.
Xe tải chở vượt tải trọng cho phép khiến động cơ phải làm việc quá sức, sinh nhiệt nhiều hơn. Giải pháp: Tuân thủ tải trọng tối đa và nghỉ ngơi định kỳ khi chở nặng.
Động cơ xe bị nóng
Động cơ xe bị quá nhiệt là một vấn đề nghiêm trọng có thể gây hư hỏng nặng nề nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Nhiệt độ động cơ tăng quá cao thường do hệ thống làm mát không hoạt động hiệu quả hoặc các vấn đề khác trong hệ thống động cơ. Dưới đây là các dấu hiệu phổ biến cho thấy động cơ xe đang bị quá nhiệt, giúp bạn nhận biết và xử lý sớm:
Trên bảng đồng hồ của xe, kim chỉ thị nhiệt độ động cơ di chuyển vào vùng màu đỏ hoặc vượt quá mức bình thường (thường nằm ở giữa hoặc dưới một chút). Đây là dấu hiệu trực tiếp nhất cho thấy nhiệt độ động cơ đang ở mức nguy hiểm, thường trên 100°C (212°F) hoặc cao hơn tùy loại xe.
Bạn thấy hơi nước (hoặc khói nhẹ) bốc lên từ khu vực động cơ, thường kèm theo mùi chất lỏng làm mát bị cháy. Điều này cho thấy nước làm mát trong hệ thống đang sôi và thoát ra ngoài do nhiệt độ quá cao, có thể do nắp két nước bị hở hoặc hệ thống làm mát bị rò rỉ.
Một mùi cháy khét hoặc mùi ngọt (tương tự mùi siro) tỏa ra từ động cơ hoặc trong cabin. Mùi ngọt thường là do nước làm mát bị rò rỉ và bốc hơi khi tiếp xúc với các bộ phận nóng của động cơ. Mùi cháy có thể do dầu động cơ hoặc các bộ phận khác bị quá nhiệt.
Xe bị giảm tốc đột ngột, động cơ chạy không êm, có tiếng kêu lạ (tiếng gõ hoặc tiếng nổ nhỏ) hoặc xe bị rung giật. Nhiệt độ cao có thể làm các bộ phận động cơ như piston, xéc-măng bị giãn nở quá mức, dẫn đến ma sát tăng và hiệu suất giảm. Trong trường hợp nghiêm trọng, động cơ có thể tự động ngắt để bảo vệ nếu xe có hệ thống hiện đại.
Trên bảng điều khiển, đèn cảnh báo nhiệt độ (hình nhiệt kế) hoặc đèn kiểm tra động cơ (check engine light) sáng lên. Hệ thống điện tử của xe đã phát hiện nhiệt độ động cơ bất thường hoặc có vấn đề liên quan đến hệ thống làm mát, cảm biến nhiệt độ.
Đèn cảnh báo quá nhiệt
Quạt tản nhiệt chạy với tốc độ cao liên tục, phát ra tiếng ồn lớn, hoặc ngược lại, không hoạt động dù động cơ rất nóng. Quạt chạy liên tục cho thấy hệ thống đang cố gắng làm mát động cơ bị quá nhiệt. Nếu quạt không hoạt động, có thể do hỏng quạt, cảm biến nhiệt độ hoặc cầu chì, dẫn đến nhiệt không được tản ra.
Khi kiểm tra két nước (sau khi động cơ nguội), bạn thấy mực nước làm mát giảm đáng kể, hoặc có hiện tượng sủi bọt, sôi dù động cơ đã tắt. Điều này cho thấy hệ thống làm mát bị rò rỉ, bơm nước không hoạt động hoặc có khí bị lọt vào hệ thống (do hỏng gioăng nắp máy).
Hệ thống điều hòa không làm mát hiệu quả, không khí thổi ra từ các khe gió ấm hoặc nóng dù đã bật mức lạnh tối đa. Động cơ quá nhiệt có thể ảnh hưởng đến hoạt động của máy nén điều hòa (A/C compressor), làm giảm hiệu suất làm mát.
Dấu hiệu xe quá nhiệt
Nếu xe tải bị nóng máy liên tục, gioăng mặt máy dễ bị cháy hoặc nứt, gây rò rỉ dầu và nước làm mát vào buồng đốt.
Nhiệt độ cao kéo dài sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền của piston, xéc măng, xy lanh và các chi tiết khác trong động cơ.
Khi nhiệt độ vượt quá mức cho phép, ECU có thể tự động ngắt để bảo vệ động cơ, khiến xe không thể tiếp tục vận hành.
Dưới đây là cách xử lý trong hai trường hợp cụ thể: khi không thể dừng xe ngay lập tức và khi đã dừng được xe ở nơi an toàn.
Khi bạn phát hiện xe tải bị nóng máy (qua đồng hồ nhiệt độ tăng cao, hơi nước bốc lên, hoặc các dấu hiệu khác) nhưng không thể dừng xe ngay do đang ở trên đường cao tốc, khu vực không an toàn hoặc đang vận chuyển hàng hóa khẩn cấp, hãy thực hiện các bước sau để giảm thiểu rủi ro:
Bật hệ thống sưởi (heater) trong cabin ở mức cao nhất và mở cửa sổ để không khí nóng thoát ra ngoài. Việc bật quạt sưởi sẽ giúp hút nhiệt từ động cơ qua hệ thống làm mát, truyền vào cabin và giảm bớt nhiệt độ động cơ tạm thời. Đây là một mẹo khẩn cấp khi không thể dừng xe ngay.
Theo dõi giúp bạn đánh giá tình hình và quyết định xem có cần dừng xe khẩn cấp hay không, ngay cả ở khu vực không lý tưởng.
Khi bạn đã dừng được xe tải ở một nơi an toàn, hãy thực hiện các bước sau để xử lý tình trạng nóng máy một cách hiệu quả và tránh rủi ro.
Tắt động cơ để ngừng quá trình sinh nhiệt. Không để động cơ chạy cầm chừng vì nhiệt vẫn tiếp tục tăng. Bật đèn cảnh báo để báo hiệu cho các phương tiện khác, đặc biệt nếu dừng ở lề đường.
Không mở nắp capo hoặc nắp két nước ngay lập tức. Chờ ít nhất 30-60 phút (hoặc lâu hơn nếu thời tiết nóng) để động cơ nguội bớt. Nếu có hơi nước hoặc khói bốc lên, giữ khoảng cách an toàn để tránh bị bỏng.
Sau khi động cơ nguội hoàn toàn, mở nắp capo và kiểm tra mực nước làm mát trong bình chứa phụ hoặc két nước. Không mở nắp két nước nếu vẫn còn nóng. Nếu mực nước thấp, có thể châm thêm nước làm mát hoặc nước thường (nếu không có nước làm mát) để đưa mực nước về mức giữa “min” và “max”. Châm từ từ và cẩn thận.
Nếu không thể tự xử lý hoặc không chắc chắn về nguyên nhân, hãy gọi dịch vụ cứu hộ đường bộ hoặc liên hệ với gara gần nhất. Không cố lái xe thêm nếu động cơ vẫn còn nóng hoặc có dấu hiệu bất thường (mùi cháy, tiếng kêu lạ). Nếu đã châm nước làm mát và nhiệt độ giảm, bạn có thể lái xe đến gara gần nhất với tốc độ chậm và theo dõi nhiệt độ liên tục.
Việc phòng tránh nóng máy không chỉ giúp bảo vệ động cơ, kéo dài tuổi thọ xe mà còn đảm bảo an toàn khi vận hành. Dưới đây là những cách hiệu quả để phòng tránh tình trạng xe tải bị nóng máy:
Việc nâng cấp cần được thực hiện bởi kỹ thuật viên chuyên nghiệp để đảm bảo không làm ảnh hưởng đến hệ thống điện và động cơ.
Xe tải bị nóng máy không chỉ làm gián đoạn hành trình mà còn tiềm ẩn nguy cơ hư hỏng động cơ nghiêm trọng. Chủ động kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ và sử dụng nhiên liệu, nước làm mát chất lượng là cách tốt nhất để duy trì hiệu suất xe và an toàn khi vận hành. Nếu bạn đang gặp tình trạng này thường xuyên, hãy liên hệ ngay với U-TRUCK Hotline 0816808899 để được kiểm tra chuyên sâu và xử lý triệt để.
TIN LIÊN QUAN
