Bạn đang gặp khó khăn với việc đồng hồ báo dầu xe tải hoạt động không chính xác, gây ra nhiều rủi ro cho động cơ? Hiểu rõ chức năng, nguyên lý hoạt động và các dấu hiệu hư hỏng của bộ phận quan trọng này là bước đầu tiên để bảo vệ chiếc xe tải của bạn khỏi những sự cố không đáng có.
Đồng hồ báo dầu xe tải có chức năng gì?
Đồng hồ báo dầu xe tải là thiết bị dùng để đo và hiển thị mức nhiên liệu còn lại trong bình chứa nhiên liệu của xe tải. Thiết bị này gồm cảm biến nhiên liệu (như phao nổi và biến trở) để xác định lượng dầu trong bình và đồng hồ hiển thị trên bảng điều khiển giúp tài xế theo dõi. Chức năng chính của đồng hồ báo dầu là cung cấp thông tin trực quan về mức dầu còn trong bình, giúp người lái quản lý nhiên liệu hiệu quả, tránh tình trạng hết dầu đột ngột, từ đó đảm bảo xe vận hành ổn định và an toàn.
Đồng hồ báo dầu xe tải
Đồng hồ báo dầu xe tải hoạt động như thế nào?
Đồng hồ báo dầu xe tải hoạt động dựa trên nguyên lý đo mức nhiên liệu trong bình chứa thông qua cảm biến và truyền tín hiệu đến đồng hồ hiển thị trên bảng điều khiển.
Cụ thể:
- Bộ phận cảm biến nhiên liệu gồm một phao nổi trên bề mặt dầu và một biến trở (điện trở thay đổi theo vị trí phao). Khi mức dầu thay đổi, phao sẽ di chuyển lên hoặc xuống kéo theo cần gạt mà làm biến trở thay đổi điện trở. Sự thay đổi điện trở dẫn đến thay đổi điện áp tín hiệu gửi đến đồng hồ báo dầu.
- Đồng hồ hiển thị nhận tín hiệu điện áp này và dịch chuyển kim hoặc thay đổi con số trên màn hình, giúp tài xế thấy được mức dầu còn lại trong bình chứa.
- Có nhiều loại cảm biến khác như cảm biến điện dung hoặc cảm biến áp suất nhiên liệu cũng được sử dụng để đo mức dầu hoặc áp suất dầu, chuyển đổi sang tín hiệu điện để hiển thị.
Như vậy, đồng hồ báo dầu là một hệ thống kết hợp giữa cảm biến mức dầu trong bình và đồng hồ hiển thị trên bảng điều khiển, hoạt động dựa trên nguyên lý biến đổi điện trở (hoặc điện dung, áp suất) để phản ánh chính xác lượng dầu còn trong bình chứa.
Nguyên lý hoạt động của đồng hồ báo dầu
Cách đọc đồng hồ báo dầu xe tải chuẩn xác
Khi động cơ nguội hoặc khởi động, áp suất dầu thường cao (trên 40 psi hoặc 3 bar), sau đó giảm dần khi máy nóng lên. Khi động cơ chạy ở tốc độ không tải, áp suất dầu thấp nhất nhưng phải trong mức an toàn (không dưới 10-15 psi hoặc 0.7-1 bar). Khi động cơ hoạt động dưới tải, áp suất dầu tăng theo vòng tua máy và vẫn nằm trong giới hạn an toàn trên đồng hồ (thường vùng màu xanh/lục).
Ý nghĩa chi tiết các vùng chỉ số trên đồng hồ báo dầu:
- Vùng áp suất dầu thấp (màu đỏ dưới 10 psi hoặc 0.7 bar): Báo động thiếu dầu nhớt, dầu sai loại, hư bơm dầu, tắc lọc dầu, có thể gây mài mòn hoặc chết máy.
- Vùng áp suất dầu quá cao (vượt giới hạn trên, vùng đỏ phía cao): Thường ít gặp, có thể do van giảm áp hỏng hoặc dầu nhớt quá đặc, dẫn đến rò rỉ, hỏng gioăng phớt.
- Áp suất dầu dao động bất thường: Kim nhảy lên xuống không đều, thường do mức dầu thấp, bơm dầu yếu hoặc cảm biến lỗi gây hư hại dần động cơ.
Ngoài ra đồng hồ có thể hiện bằng đơn vị psi, bar hoặc kg/cm², và thường có ký hiệu hình giọt dầu, bình xăng hoặc chữ “OIL” dễ nhận biết trên mặt đồng hồ hoặc bảng điều khiển.
Cách xử lý khi đồng hồ báo áp suất dầu bất thường
Khi đồng hồ báo áp suất dầu trên xe tải báo quá cao hoặc quá thấp, cần xử lý theo từng trường hợp như sau:
Trường hợp áp suất dầu thấp
- Nếu đèn báo áp suất dầu thấp sáng hoặc đồng hồ báo mức thấp liên tục, không nên tiếp tục lái xe để tránh gây hư hỏng động cơ nghiêm trọng.
- Nguyên nhân áp suất dầu thấp có thể do thiếu dầu, dầu bẩn, bơm dầu hỏng, tắc lọc dầu hoặc cảm biến áp suất dầu bị lỗi.
- Cách xử lý: Kiểm tra mức dầu động cơ, đổ thêm dầu nếu thiếu, thay dầu và lọc dầu định kỳ. Kiểm tra và thay bơm dầu nếu cần. Kiểm tra cảm biến áp suất và dây điện kết nối, thay thế cảm biến lỗi. Kiểm tra hệ thống đường dầu có bị rò rỉ hay tắc nghẽn không.
Trường hợp áp suất dầu cao
- Khi áp suất dầu quá cao cần giảm tải động cơ, tránh ga lớn, dừng xe kiểm tra để xử lý kịp thời.
- Nguyên nhân áp suất dầu cao thường do van giảm áp dầu hỏng, dầu nhớt quá đặc, tắc nghẽn đường dầu hoặc cảm biến bị hỏng.
- Cách xử lý: Kiểm tra trạng thái dầu nhớt, thay dầu đúng định mức và loại khuyến cáo. Kiểm tra và sửa chữa hoặc thay van giảm áp dầu. Kiểm tra cảm biến áp suất dầu và dây điện, thay cảm biến nếu bị lỗi.
Đồng hồ báo áp suất dầu bất thường
Đồng hồ báo dầu báo sai
Nguyên nhân khiến đồng hồ báo dầu báo sai thường là do một hoặc nhiều yếu tố sau:
- Không nhận được tín hiệu từ cảm biến: Cảm biến nhiên liệu bị hỏng, phao dầu bị lỏng hoặc kẹt, biến trở trong cảm biến bị mòn hoặc tiếp xúc không ổn định gây ra tín hiệu sai hoặc mất tín hiệu đến đồng hồ báo dầu.
- Mạch điện gặp sự cố: Dây dẫn tín hiệu bị đứt, hư hỏng, lỏng lẻo hoặc gặp vấn đề với nguồn điện như dây mass, dây nối pin ảnh hưởng đến việc truyền tín hiệu giữa cảm biến và đồng hồ.
- Lỗi ở đồng hồ hoặc bảng điều khiển: Bộ phận đồng hồ hiển thị hoặc mạch điều khiển bên trong gặp trục trặc, hư hỏng làm cho kim đồng hồ báo mức nhiên liệu dao động không ổn định hoặc báo sai.
- Bộ phận phao trong bình nhiên liệu bị bẩn, kẹt hoặc hư hỏng khiến mức dầu đo được không đúng thực tế.
Những lỗi này làm kim đồng hồ báo dầu có thể tụt về 0, dao động không ổn định hoặc không phản ánh đúng lượng nhiên liệu thực tế trong bình chứa, ảnh hưởng đến việc theo dõi và quản lý nhiên liệu của tài xế.
Cách kiểm tra và sửa đồng hồ báo dầu hỏng
Cách kiểm tra và sửa đồng hồ báo dầu hỏng bao gồm các bước chính như sau:
- Kiểm tra cầu chì: Trước hết cần kiểm tra các cầu chì điện liên quan đến hệ thống báo dầu, nếu cầu chì bị cháy thì thay thế ngay để đảm bảo nguồn điện ổn định cho đồng hồ hoạt động.
- Kiểm tra hệ thống dây điện: Kiểm tra toàn bộ dây dẫn từ ắc quy đến đồng hồ và cảm biến mức dầu trong bình nhiên liệu. Nếu phát hiện dây đứt, lỏng, hỏng cần sửa hoặc thay mới để tín hiệu tới đồng hồ chính xác.
- Kiểm tra cảm biến và phao nhiên liệu: Tháo cụm phao nằm trong bình dầu, vệ sinh sạch sẽ nếu bị bẩn, cặn bám gây kẹt hoặc làm phao hoạt động không đúng. Nếu phao hỏng nặng hoặc cảm biến bị lỗi thì cần thay thế phụ tùng mới.
- Kiểm tra đồng hồ báo dầu: Dùng thiết bị đo điện (VOM) kiểm tra mạch điện, dây nối trên đồng hồ. Có thể tháo giắc cắm phao, nối tắt hai dây kích đồng hồ ra mass để xem kim đồng hồ có nhích lên không, nếu không đồng hồ cần sửa hoặc thay mới.
- Sau khi sửa chữa hoặc thay linh kiện, tiến hành kiểm tra lại toàn bộ hệ thống để đảm bảo đồng hồ báo dầu hoạt động chính xác và ổn định.
Cách kiểm tra đồng hồ báo dầu
Khi nào cần thay cảm biến đồng hồ báo dầu xe tải?
Cần thay cảm biến đồng hồ báo dầu xe tải khi xuất hiện các dấu hiệu sau:
- Đèn báo áp suất dầu trên bảng điều khiển sáng liên tục hoặc nhấp nháy dù mức dầu trong động cơ vẫn bình thường. Đây là dấu hiệu cảm biến đang gửi tín hiệu sai hoặc không ổn định.
- Kim đồng hồ áp suất dầu dao động bất thường, không phản ánh đúng lượng dầu thực tế hoặc đồng hồ báo mức dầu rất thấp dù trong bình vẫn còn dầu.
- Khi kiểm tra bằng thiết bị đo điện, cảm biến không phản hồi hoặc tín hiệu điện trở không thay đổi khi mức dầu thay đổi, chứng tỏ cảm biến đã hỏng, mòn hoặc bị bẩn quá mức.
- Có các lỗi về mạch điện hoặc kết nối của cảm biến không thể sửa chữa được, cần thay mới cảm biến để đảm bảo tín hiệu chính xác và ổn định.
Khi phát hiện các dấu hiệu này, chủ xe cần thay cảm biến áp suất dầu mới càng sớm càng tốt để đảm bảo hệ thống cảnh báo dầu hoạt động chính xác, bảo vệ động cơ không bị hư hại do thiếu dầu hoặc áp suất dầu thấp.
Kết luận
Đừng xem nhẹ đồng hồ báo dầu xe tải, bởi đây chính là “lá chắn” giúp động cơ của bạn luôn vận hành trơn tru, an toàn và tiết kiệm chi phí sửa chữa. Hãy tập thói quen quan sát đồng hồ báo dầu thường xuyên để lái xe yên tâm hơn trên mọi hành trình. Để được hỗ trợ khi xe tải của bạn có vấn đề, gọi đến Hotline 0816808899 của U-TRUCK.
